Mambo muhimu ya kuzingatia: Vipaumbele vya misaada ya chakula katika makazi ya wakimbizi nchini Uganda na athari zake

Muhtasari huu unatoa mazingatio kuhusu matokeo ya misaada na sera za mkakati wa vipaumbele vya chakula na pesa taslimu (GFA) katika makazi ya wakimbizi nchini Uganda. Kwa kuzingatia punguzo linaoendelea la ufadhili wa misaada, mambo yanayozingatiwa katika muhtasari huu ni muhimu kwa nchi zinazohifadhi wakimbizi ndani na nje ya Afrika Mashariki.

Ulimwenguni, hali za dharura za muda mrefu na hali za uhamishaji zinazidi kukabiliwa na ufadhili mdogo na wa kudumu.¹ Katika kukabiliana na ufadhili unaoendelea kupungua, mazingira ya misaada yameshuhudia hivi karibuni kuanzishwa kwa 'mazoezi ya vipaumbele'. Mazoezi haya mara nyingi yanahusisha upunguzaji wa usaidizi wa chakula, unaotekelezwa katika hali iliyokuwapo tangu hapo awali ya hatari kubwa ya kiuchumi na kulingana na miundo na kategoria mahususi za hali hii. Yanalenga kuelekeza rasilimali chache za misaada kwa taasisi za kimataifa zinazotambulika kama 'zinazohitaji' zaidi.^2,3

Muhtasari huu unaonyesha mkakati wa vipaumbele nchini Uganda, nchi ambayo kwa sasa inahifadhi wakimbizi milioni 1.7. Muhtasari huu unaonyesha kwamba utekelezaji wa mkakati huo, ukilinganishwa na viwango vya juu vya utapiamlo na mazingira magumu ya kaya, umekuwa na madhara mbalimbali, ikiwa ni pamoja na kudhoofisha uwezo wa mtindo wa kujitegemea wa Uganda ambao unasifiwa sana.

Muhtasari huu unatokana na utafiti uliofanywa mwaka wa 2024 wa kuchunguza taratibu zinazofahamisha zoezi la vipaumbele nchini Uganda, athari zake kwa upatikanaji wa chakula kwa wakimbizi na uwezekano wa mkakati wa Uganda wa kujitegemea. Unatumia data iliyokusanywa kupitia njia za kikabila, mahojiano na mijadala ya vikundi lengwa na wakimbizi wa Sudan Kusini katika Makazi ya Wakimbizi ya Palabek na Makazi ya Wakimbizi ya Kambi ya Rhino kwa muda wa miezi minane. Pia unaendeleza utaalam wa waandishi wote kuhusu dharura ya wakimbizi wa Uganda, majadiliano na wafanyakazi wa serikali na wafanyakazi wa misaada na wa afya wanaohusika katika kukabiliana na wakimbizi wa Uganda na maandiko ya kitaaluma na ya kijivu.